Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta to część pakietu dyrektyw dotyczących gospodarki o obiegu zamkniętym. Ma ona na celu wprowadzenie zasady, zgodnie z którą producent odpowiada za produkt i opakowanie, które wprowadził na rynek przez cały cykl ich życia, aż do momentu zagospodarowania odpadu powstałego z tego produktu lub opakowania. Taki zabieg ma na celu w teorii przenieść koszty produkcji opakowań na producenta. Projekt ustawy zakłada, że przyjęcie opłaty opakowaniowej będzie wynosiło około 2 złotych za każdy kilogram, który został wprowadzony na rynek, choć wcześniej zakładał kwotę 50 groszy za każdy kilogram. Rząd szacuje, że w związku z tym do budżetu wpłynie od 1,5 do 2 miliardów złotych.
Producenci wszystkich branż muszą być gotowi na wzrost kosztów działalności ze względu na nowy charakter zarządzania odpadami. Koszty selektywnej zbiórki, transportu, czy też przetwarzania opakowań miałyby być podzielone pomiędzy producentów i konsumentów. Producenci mieliby pokryć od 50 do 80 procent, w zależności od regulacji krajowych i stopnia spełnienie wymagań poziomu recyklingu. W praktyce, to konsumenci odczują tę zmianę w wyższych cenach produktów na półce. Dla rynku FMCG, ta ustawa będzie miała najsilniejszy wpływ, ponieważ to ten rynek jest liderem w ilości produkowanego opakowań plastikowych.
Ustawa ta budzi wiele kontrowersji i sprzeciwów. Przeciwnicy podkreślają, że nie można dopuścić do sytuacji, w której na skutek wyłączenia elementów konkurencji i przeniesieniu wszelkich decyzji w ręce urzędników, nowe rozwiązania prawne przyniosą wzrost cen produktów pierwszej. Zmiany te będą rzutować przede wszystkim na kieszenie osób najuboższych w Polsce. Dla seniorów lub rodzin wielodzietnych, zakup podstawowych artykułów spożywczych, które są sprzedawane w opakowaniach objętych planowaną regulacją może stać się bardzo problematyczny. To wszystko również w czasach systematycznie wzrastającej inflacji, po skokowym wzroście cen tych produktów, spowodowanym przez podatek cukrowy.
Podniesienie cen naturalnie może wpłynąć na proces decyzyjny konsumenta w wyborze produktów szybko rotujących. W dobie, gdy czynnik ceny stopniowo stawał się coraz mniej istotny podczas zakupów, po wprowadzeniu Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta istota ceny może wrócić do czasów sprzed 5 lat. Ponownie przed wyzwaniem stają przede wszystkim producenci z branży FMCG, którzy będą musieli podjąć istotne kroki ograniczające wzrost wartości ich produktów na półce. Nie małe wyzwanie czekać będzie również Przedstawicieli Handlowych, którzy będą musieli wykazać się nie małymi technikami i umiejętnościami negocjacyjnymi, aby zachować swoją pozycję na punktach handlowych.
Ustawa o Rozszerzonej Odpowiedzialności Producenta ma w pełni funkcjonować od 1 stycznia 2022 roku. Nasilające się słowa krytyki i próby wpłynięcia na ustawę przez Stowarzyszenia, Związki i Producentów mogą jednak jej wejście przesunąć o jeszcze kilka miesięcy. Zarzuty dotyczą między innymi niezgodności ustawy z dyrektywami Unii Europejskiej oraz polskiej Konstytucji. Jeżeli się one potwierdzą, Rozszerzona Odpowiedzialność Producenta z pewnością nie zostanie wdrożona zgodnie z powyższym terminem. Wszystkie zainteresowane instytucje z pewnością swoimi działaniami chcą kupić sobie dodatkowy czas, aby stosownie przygotować się do prawdopodobnie nieuniknionych zmian w systemie.
